SĄDECKI SZTETL 2020 - podsumowanie działalności przed epidemią

W tym roku podsumowania będą inne, ponieważ 2020 rok był odmienny od poprzednich. Nasze działania podzieliliśmy na te przed epidemią oraz już w momencie trwania różnych obostrzeń. Zaczynamy od normalnych czasów.

Bez obostrzeń sanitarnych zorganizowaliśmy spotkania z książką. Sztetlowy Cheder to cykl, który cieszy się  i mamy nadzieję, cieszył się będzie popularnością. 9 stycznia 2020 r. wspólnie z Sądecką Biblioteką Publiczną (naszym partnerem chederowych spotkań) zorganizowaliśmy promocję książki Zofii z Odrowąż Skąpskiej na temat historii galicyjskiej Sądecczyzny z wieloma wątkami żydowskimi. Wydarzenie odbyło się w ratuszu. 18 lutego zorganizowaliśmy XV Sztetlowy Cheder. Tym razem w miejskiej bibliotece rozmawialiśmy o książce „Ostatni Sprawiedliwi”. Naszym gościem była autorka tej cennej książki, ale przede wszystkim Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata – Państwo Jaroszowie. 4 marca, niemal w ostatnim dniu „normalności” w ramach Sztetlowego Chederu gościliśmy prof. A. Skotnickiego. Okazją do spotkania była książka wydawnictwa Znak „Arka”. W rozmowie z Profesorem -wybitnym hematologiem, człowiekiem szalenie zasłużonym dla pamięci o Żydach krakowskich i ocalonych przez Schindlera, wziął udział także autor książki, Maciej Kwaśniewski. Pragniemy podziękować Sądeckiej Bibliotece Publicznej za współpracę i wsparcie naszych działań.

25-27 stycznia 2020 r. odbywały się obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu - konferencja w ratuszu dla niemal 200 uczniów sądeckich szkół, zapalenie zniczy pod synagogą oraz promocja wydawnictw edukacyjnych nt. nauczania o holokauście oraz przewodnika po żydowskim Sączu. Warto dodać, że wziął w nich udział Prezydent Nowego Sącza, który objął je swoim patronatem. Kilka dni później, 29 stycznia, w ramach 75. rocznicy wyzwolenia KL Auschwitz gościliśmy na wkładach w Starej Wsi koło Limanowej - A. Franczak mówił o historii obozu, a Ł. Połomski o Holokauście na ziemi limanowskiej.  

Ważnym, być może najważniejszym wydarzeniem było dla nas dopięcie postawienia pomnika w Popardowej koło Nowego Sącza. W 1943 i 1944 r. rodzina Ruminów ukrywała tam grupę 6 Żydów. W skutek donosu Niemcy rozstrzelali Żydów, panią Rumin i jej syna. O pomnik walczyliśmy od 2018 r. Dzięki Gminie Nawojowa cel został osiągnięty. 22 marca na g. 13:30 planowaliśmy odsłonięcie monumentu – niestety mimo zorganizowanej akcji, ze względów sanitarnych, nie było to możliwe. Na początku marca Artur Franczak (koordynuje edukację w Sztetlu) przeprowadził kilka lekcji w gminie Nawojowa na temat zbrodni w Popardowej. Akcja edukacyjna miała na celu przygotować lokalną społeczność na otwarcie pomnika.

3 marca zorganizowaliśmy z MCK „Sokół” promocję filmu „O zwierzętach i ludziach”. Film opowiadał historię Państwa Żabińskich, którzy ratowali Żydów w warszawskim Zoo. Na spotkanie przyjechał reżyser filmu.

Dzieliliśmy chwile radości z Darkiem Popielą (Ludzie, Nie Liczby), ale równo działający też z nami w Sztetlu. Darek został uhonorowany nagrodą im. ks. Musiała za dialog polsko-żydowski. To bardzo prestiżowe wyróżnienie.

Marzec 2020 roku przyniósł nam nieoczekiwane zmiany w życiu codziennym, które są związane z panującą epidemią… Większość innych wydarzeń odbyła się już w sieci.

Łukasz Połomski