PAMIĘĆ W SĄDECKIM SZTETLU - 2018 r.

2018 rok to kolejna praca na rzecz pamięci o naszych żydowskich sąsiadach. Wiele upamiętnień miało charakter trwały, co możemy zawdzięczać Darkowi Popieli i projektowi Ludzie, nie Liczby. Są także upamiętnienia rocznic, a Wam dziękujemy za obecność na tych wydarzeniach!

Pod koniec stycznia odbyły się w Nowym Sączu obchody Dnia Pamięci Ofiar Holokaustu. Były to wydarzenia edukacyjne – opisane w podsumowaniach dotyczących tej działalności. 27 stycznia spotkaliśmy się pod tablicą przy sądeckiej synagodze, gdzie zapaliliśmy znicze. Wydarzeniu towarzyszyli chasydzi przebywający w Nowym Sączu.

29 kwietnia pamiętaliśmy o rocznicy Akcji Kwietniowej. Jak co roku zapaliliśmy znicze pod tablicą na ul. Franciszkańskiej. Spotkaliśmy się tego dnia, aby oddać hołd pomordowanym w tej największej zbrodni jaka zdarzyła się w granicach Nowego Sącza.

Tradycyjnie ważnym miesiącem był dla nas sierpień, gdzie zorganizowaliśmy szereg ważnych uroczystości rocznicowych. Co jest warte podkreślenia – w tym roku żaden z ocalałych z sądeckiego getta nie był obecny na uroczystościach. Zdrowie nie pozwoliło na przybycie Markusowi Lustigowi, który przesłał do nas specjalne przesłanie. Z wielkim bólem pożegnaliśmy 2 sierpnia Mońka Goldfingera. Nasz kochany Przyjaciel i Honorowy Ambasador odszedł do wieczności niemal w przededniu uroczystości w Starym Sączu. W dniu pogrzebu zorganizowaliśmy pożegnanie Mońka przy pomniku na Piaskach, zapaliliśmy znicze i pomodliliśmy się. Na zawsze pozostanie w naszej pamięci.

17 sierpnia spotkaliśmy się na Piaskach kolejny raz, aby oddać hołd pomordowanym tam Żydom. W uroczystości wziął udział Pan Kazimierz Gizicki, zastępca burmistrza miasta oraz kilkadziesiąt mieszkańców miasta. Po uroczystościach spotkaliśmy się w starosądeckim Muzeum, gdzie wspominaliśmy zmarłego kilka dni wcześniej Mońka Goldfingera. 18 sierpnia spotkaliśmy się na polanie, gdzie 75. lat temu rozstrzelano setki limanowskich Żydów. Darek Popiela symbolicznie przybił na drzewie karteczkę informującą o wydarzeniach, które tam się rozegrały. Ciągle spoczywają tam ludzie. Z udziałem kilku osób odczytaliśmy Apel Pamięci i zapaliliśmy znicze.

19 sierpnia byliśmy w Gorlicach. W 76. rocznicę likwidacji tamtejszego getta oddaliśmy hołd pomordowanym paląc znicze pod postumentem na placu Dworzysko. W uroczystości wziął udział Pan Łukasz Bałajewicz (zastępca burmistrza) i Starosta Karol Górski. Po zakończonych obchodach przyznaliśmy tytuły Strażnika Pamięci dla dzieci z Dworzyska, które same wystąpiły do władz miasta z prośbą o odrestaurowanie pomnika pamięci pomordowanych Polaków i Żydów. To pierwsze tego typu wyróżnienie jakie przyznaliśmy.

20 sierpnia spotkaliśmy się Białej Niżnej, gdzie odbyły się obchody likwidacji getta grybowskiego i mordu 360 osób. Obecni byli: Wójt gminy Grybów Piotr Krok, Burmistrz Grybowa Paweł Fyda. Dzięki współpracy z Kamilem Kmakiem ponownie udało nam się upamiętnić społeczność żydowską ziemi grybowskiej. W czasie uroczystości byli obecni potomkowie grybowskich Żydów z Izraela, których rodzina została zamordowana w Białej Niżnej.

23 sierpnia, w 76. rocznicę likwidacji sądeckiego getta spotkaliśmy się na spacerze-marszu pamięci. Rozpoczął się na ul. Jagiellońskiej, a zakończył na Placu Trzeciego Maja. Tam, odbył się uroczysty Apel Pamięci. W nadesłanym przesłaniu Markus Lustig wołał aby nigdy więcej nie powtórzyła się tragedia wojny. W czasie Apelu głos zabrała Anna Cwirko – Godycki, potomek sądeckich Żydów, spokrewniona z Rafałem Mahlerem (wybitnym żydowskim historykiem z Nowego Sącza). Po zakończonych uroczystościach licznie zgromadzeni zapalali znicze pod postumentem upamiętniającym sądeckich Żydów. Władze miasta reprezentował Jerzy Gwiżdż, zastępca Prezydenta, a władze Urzędu Marszałkowskiego Leszek Zegzda (członek Zarządu). Po oficjalnych uroczystościach spotkaliśmy się w Kościele Ewangelickim na spektaklu „Świat otulił się w złe chmury” w wykonaniu Teatru Nomina Rosae.

W 2018 r. zaznaczyliśmy także rocznicę Akcji Wisła. W lipcu Pani Celina Cempa przeprowadziła nas łemkowskimi szlakami Maciejowej. W listopadzie odbyła się tradycyjnie nasza najstarsza akcja upamiętniająca zapomniane nekropolie. Tradycyjnie znicze zapłonęły na ul. Piotra Skargi (stary cmentarz żydowski) i na cmentarzu przy ul. Rybackiej. 1 listopada spotkaliśmy się także na cmentarzu ewangelickim, gdzie wraz ks. Dariuszem Chwastkiem wspominaliśmy pochowanych na nekropolii.

Wszystkim, którzy przyczynili się do tych wydarzeń bardzo dziękujemy. Słowa podziękowania kierujemy także  do uczestników wydarzeń. Mamy nadzieję, że będziecie nadal z nami!

 

 Łukasz Połomski

Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu - 27.01.2018 r. Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu - 27.01.2018 r.
Rocznica 29 kwietnia 2018 r. Tablica na ul. Franciszkańskiej w Nowym Sączu. Rocznica 29 kwietnia 2018 r. Tablica na ul. Franciszkańskiej w Nowym Sączu.
Spacer historyczny po Maciejowej - upamiętnienie Akcji Wisła. Lipiec 2018 r. Prowadzenie: Celina Cempa. Spacer historyczny po Maciejowej - upamiętnienie Akcji Wisła. Lipiec 2018 r. Prowadzenie: Celina Cempa.
Pożegnanie Mońka Goldfingera - 5 sierpnia 2018 r. w Starym Sączu. Pożegnanie Mońka Goldfingera - 5 sierpnia 2018 r. w Starym Sączu.
Darek Popiela przybija kartkę upamiętniającą pomordowanych w Starej Wsi - pierwsze upamiętnienie - 18 sierpnia 2018 r. Darek Popiela przybija kartkę upamiętniającą pomordowanych w Starej Wsi - pierwsze upamiętnienie - 18 sierpnia 2018 r.
Apel Pamięci w Gorlicach i przyznanie dyplomów Strażnika Pamięci - 19 sierpnia 2018 r. Apel Pamięci w Gorlicach i przyznanie dyplomów Strażnika Pamięci - 19 sierpnia 2018 r.
76. rocznica likwidacji getta w Starym Sączu - 17 sierpnia 2018 r. 76. rocznica likwidacji getta w Starym Sączu - 17 sierpnia 2018 r.
76. rocznica zbrodni w Białej Niżnej i likwidacji getta w Grybowie - Apel Pamięci, 20 sierpnia 2018 r. 76. rocznica zbrodni w Białej Niżnej i likwidacji getta w Grybowie - Apel Pamięci, 20 sierpnia 2018 r.
Apel Pamięci w 76. rocznicę likwidacji getta w Nowym Sączu. Plac Trzeciego Maja, 23 sierpnia 2018 r. Apel Pamięci w 76. rocznicę likwidacji getta w Nowym Sączu. Plac Trzeciego Maja, 23 sierpnia 2018 r.
Anna Cwirko-Godycki przemawia w imieniu sądeckich Żydów. 23 sierpnia 2018 r. - 76. rocznica likwidacji getta. Anna Cwirko-Godycki przemawia w imieniu sądeckich Żydów. 23 sierpnia 2018 r. - 76. rocznica likwidacji getta.
Spektakl Teatru Nomina Rosae w Kościele Ewangelickim  - 23 sierpnia 2018 r. Spektakl Teatru Nomina Rosae w Kościele Ewangelickim - 23 sierpnia 2018 r.
76. rocznica likwidacji getta w Nowym Sączu, 23 sierpnia 2018 r. 76. rocznica likwidacji getta w Nowym Sączu, 23 sierpnia 2018 r.
Łąka nad Dunajcem w czasie spaceru historycznego w 76. rocznicę likwidacji getta w Nowym Sączu, 23 sierpnia 2018 r. Łąka nad Dunajcem w czasie spaceru historycznego w 76. rocznicę likwidacji getta w Nowym Sączu, 23 sierpnia 2018 r.
Akcja Listopadowe Światło Pamięci, 1 listopada 2018 r. Akcja Listopadowe Światło Pamięci, 1 listopada 2018 r.
Cmentarz ewangelicki w Nowym Sączu - Akcja Listopadowe Światło Pamięci, 1 listopada 2018 r. Cmentarz ewangelicki w Nowym Sączu - Akcja Listopadowe Światło Pamięci, 1 listopada 2018 r.