HIOB-PYTANIE O CIERPIENIE - "Dialogi Wielkopostne", cz. III.

Mojżesz na Górze Synaj uczył się od Boga o prawie, historii i przyszłości narodu żydowskiego. Po wybłaganiu, w imieniu swojego narodu, przebaczenia za grzech (posąg cielca Ks. Wyjścia 32), odważnie prosi Boga "pokaż mi swoje drogi" i ponownie "pokaż mi swoją chwałę".

Bóg odpowiada, że ​pokaże Mojżeszowi "swoje plecy", ale nie "swoją twarz", wyrażając w ten sposób, że Mojżesz zbliży się do zrozumienia Bożego zarządzania światem, bardziej niż jakikolwiek inny człowiek.

Co dokładnie Mojżesz chciał wiedzieć o Bożych drogach? Rabiniccy mędrcy wyjaśniają, że Mojżesz chciał zrozumieć ideę - dlaczego cierpią niewinni ludzie?

Odpowiedź Boga jest amorficzna, pozostawiająca Mojżesza z pragnieniem zrozumienia więcej. I niezdolnego do uzyskania tego zrozumienia. I taka jest dola człowieka. Nieustannie staramy się poznać Boga, zrozumieć Jego drogi, zwłaszcza gdy kolidują z naszym racjonalnym rozumieniem świata.

Mojżesz kontemplował problem z beznamiętnej perspektywy, natomiast Hiob pragnął wiedzieć pośród tkwienia w swoim bólu i cierpieniu.

Opowieść o Hiobie jest archetypem przypadku cierpienia człowieka bez powodu. Sprawiedliwy człowiek, bogobojny, nagle zaczyna tracić wszystko, co było dla niego wartościowe – majątek, zdrowie, rodzinę. W tej koszmarnej sytuacji Hiob nie wątpi w swojej wierze, nigdy nie odrzuca Boga. Ma tylko jedno pytanie: „dlaczego Panie?”

Większość Księgi Hioba ma na celu przedstawienie filozoficznego argumentu na temat cierpienia z rąk Boga. Czy wydarzyło się to dlatego, że Hiob zgrzeszył, jak twierdzi Elifaz, czy też był częścią Bożego planu dla świata, jak przedstawia Elihu? Obaj twierdzą, że świat ma porządek - sprawiedliwi ludzie są nagradzani, a grzeszne osoby cierpią. Jeśli stoi to w sprzeczności z twoją wersją rzeczywistości - zmień swoją rzeczywistość! Hiob nie akceptuje tych argumentów. On chce więcej. Czuje, że zasługuje na to więcej ze względu na swoje cierpienie. Po wszystkich trudach i niesprawiedliwości w jego życiu, czyż nie zasługuje na odpowiedź?

Tutaj Księga osiąga punkt kulminacyjny. Bóg sam odpowiada Hiobowi pośród burzy. Ale zamiast dać Hiobowi to czego on chce - informacji – karci Hioba za jego prośby. "Gdzie byłeś, gdy zakładałem ziemię? Powiedz mi, czy masz wiedzę?”. Bóg ustawia Hioba, i nas, na naszym miejscu przypominając nam, że jesteśmy zwykłymi śmiertelnikami na tej ziemi, przechodzącymi krótką drogę. Nie mamy prawa widzieć całego obrazu, nie zasługujemy na poznanie Bożych dróg, ani Jego systemu dobra i zła, poprawności i błędu, wynagrodzenia i kary.

Z jednej strony kończymy Księgę Hioba z poczuciem jakie Hiob mógł się czuć – niezadowolenia. Owszem, na końcu odzyskał podwojone bogactwo, jak również zdrowie, a nawet został pobłogosławiony większą rodziną. Jednak bez pełnego zrozumienia Bożych dróg pozostał  biedną, słabą istotą.

Z drugiej strony możemy powiedzieć, że objawienie samego Boga jednak zadowoliło Hioba. Owszem, nie zasłużył na zrozumienie całego systemu Bożego świata; jakkolwiek w końcu otrzymał odpowiedź od Pana. Nawet jeśli odpowiedź brzmi "nie pytaj więcej", to wciąż stanowi znaczący duchowy poziom poznania dla Hioba.

W końcu Hiob, podobnie jak Mojżesz, może nie otrzymali od Boga wszystkiego, czego pragnęli, ale ich intymny kontakt z boskością dał im wiele z tego, czego potrzebowali, by radzić sobie ze zmiennymi kolejami losu, które mogą nadejść.

My także zbieramy pokłosie z tych cennych biblijnych lekcji. Jak przeżywać nasze życia, jak pragnąć zrozumienia Bożych dróg, ale ostatecznie, jak pokornie akceptować Bożą potęgę boskości i pozostać Jego sługami przez nasze dni tu na ziemi.

Jak zadowalać się „plecami” Boga, podczas gdy ciągle pragniemy czytać z Jego „twarzy”.

Rabin Avi Baumol

Tłum. Sylwia Kosecka